HAVACILIKTA EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ NEDİR?

Havacılık sektöründe yolcu veya kargonun bir havalimanından diğerine emniyetli bir şekilde taşınmasında zincirleme rol üstlenen tüm aktörler havacılık sistemi olarak tanımlanır. Havacılık Sisteminin genel emniyet seviyesinin  sürekli iyileşmesi emniyet yönetim sisteminin odak noktasıdır.

Operasyonların sağlık ve emniyet unsurlarının izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla oluşturulan Emniyet Yönetim Sistemi (SMS) gerekliliklerini uygulanması ve mevcut yönetim sistemleri ile entegrasyonu bir süreç gerektirir.

Airportist olarak Emniyet Yönetim Sistemi (SMS) konusuyla ilgili bir yazı dizisine başlıyoruz.

Konunun uzmanı olarak Kocaeli Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Görevlisi Mehmet Ali Ataman ile görüştük.  Kendisinin kaleme aldığı ilk yazı ile dizinin yayınına başlıyoruz.

Bu sistemin özümsenmesi ancak yöneticilerin, çalışanların ve paydaşların birlikte ortaya çıkaracakları sinerji ve pro-aktif yaklaşım tarzı ile sağlanabilir.

Bugün bildirim yaptığınız bir konu yarın bir kazayı önleyebilir. Lütfen bir başkası nasıl olsa bildirir diye düşünmeyin, gördüğünüz tehlikeleri ve olayları bildiriniz.

Artık ‘Emniyet-Güvenlik’ ve özellikle ‘Emniyet Yönetim Sistemi’ hakkındaki gizemi kaldırmak istiyorum. Neden mi? Maalesef bu sistem, sanki bitmeyen bir sorun ve anlaşılmaz sistemmiş gibi gösteren yöneticiler; Beraberinde ortaya atılan ‘Emniyet uzmanlar ordusunu’ da beslemek zorundaymış gibi bu günahsızlar ordusunu da yarattıkları karmaşık sisteme dahil ederek  anlaşılamaz hale getirmektedirler..

Emniyet yönetim sistemi (SMS), havacılık sektöründe pek çok emniyet sorununun çözümü olarak övülmekte ve savunulmakta. Ancak  sadece kağıt üzerinde ya da sözlerde kalmakta. Çünkü  SMS; ne “Kur ve Bırak” tipi bir sistemdir, ne de ‘’Yalnızca bir doz alınacak  bir  ilaç ’’  veya arada sırada ‘’Bir vitamin takviyesi’’ gibi bir  sistem değildir. Gerçek anlamda Emniyet  Yönetim Sistemi ile yönetilen organizasyonun sağlıklı  bir emniyet kültürüne sahip olduğu gibi geliştirilmesinde ve korunmasında etkilidir. Tabi bu sadece  kurumsal şirketlere haiz!

25 yıldan fazla süredir havacılık sektöründeyim. Bu süre zarfında çoğunda olumsuz sonuçlara, zaman zaman  felaketlere neden olabilecek  inanılmaz bazı olaylar  gördüm. Bu eylemlerin bazıları istenmeden yapılmış olmasına karşın çoğu bilgisizliğin ve kötü yönetim sistemlerin etkisiydi. Maalesef gördüğüm şeylerin bazıları inanılmaz derecede aptalcaydı! İnanın  günümüzün bazı üst düzey yöneticilerin ‘Bu sistemin hayal mahsulü  olduğu ve hiç bir zaman gerçekleşemeyeceğini’ ifadelerine  tanık oldum.   Diğer taraftan kendini buna adamış olan pozitif emniyet kültürü geliştirmek isteyenleri de gördüm. Bazen düşünüyorum da  Emniyet Yönetim Sistem’i araştırma sebebim sağlıklı bir emniyet  kültürüne ve  yönetim sistemine sahip olmayan kuruluşların yüzünden mi?

Dünyanın neresinde olursanız olun doğrudan doğruya kamu ile etkileşimde bulunan her sektör, özellikle havacılık sektörü, emniyet-güvenliğin başarılı bir işletmenin, prestij ve kârlılık bakımından, hayati öneme sahip olduğunu kabul etmek zorundadır. Kâr ve emniyet arasındaki ilişki hakkında pek çok şey söylendi ve yazıldı. Bazıları ‘Emniyet’ in şirket karlılığı için lanetli bir şey olduğuna inanır hatta  ‘Kalite’ ye de; Ne yazık ki  işin gerçeği ise bunun iyi ki böyle olmadığıdır. Bugün havacılık sektöründe  operasyon deneyimine sahip olmayanların veya bu kilit noktalara kendi dahi bilmeden oraya nasıl getirildiğini bilmeyen kişilerin, kendi amaçları doğrultusunda bu emniyetsizlik çizgisini seçenler ortalığa yayılan bir kötü virüs gibidir. Peki o zaman, doğru olan nedir?

  Emniyetin yayılması için kaynakları sağlayabilmek amacıyla bir işletmenin kârlı olmak zorunda olduğu da doğru. Fakat benim deneyimlerime göre pek çok havacılık işletmesi emniyet için yeterli bilgi, düşünsel, duygusal ve fiziksel kaynakları ayırma öngörüsüne veya isteğine sahip değil. Uzun vadede bunun sonuçlarını hep beraber göreceğiz..

Gerçek şu ki, öncelikle  SMS’e başlamak isteyen bir  işletmenin  sağlıklı  kurumsal emniyet kültürüne yatırım yapmaya da istekli olmak zorundadır, işte gerçek anahtar – işin sırrı budur! Şayet ‘Taşlar’ da yerindeyse..  Konu sadece para değil.  Zaten Emniyet Yönetim Sistemine  sahip olan bir işletme ; Doğru kişilere, etkili proseslere ve iyi donanımlara sahip olacaktır. Karlılık da kendiliğinden gelecektir.