Uçmak ya da Overbook olmak
Uçak biletinizi 2 ay öncesinden aldınız ve şehir trafiğine rağmen uçuştan 3 saat önce havalimanına gidip check-in kuyruğuna girdiniz. Hemen rahatlamayın çünkü şu ana kadar yaptıklarınız uçacağınız anlamına gelmiyor.
26 Ağustos’ta 12 kişi havalimanına gittik ancak 8’imiz sorunsuz uçabildik. Geri kalanlardan biri uzun bir belirsizlikten sonra son dakikada binebildi, diğer 3’ü ise 6 saat sonraki uçuşla hedefe ulaşabildi.
Böylece “overbook” satışı denilen kavramla tanıştık. Öğrendik ki, bu gibi durumlarda online check-in yapanlar öncelikle uçuyor, yapmayanlar ise stand-by konumuna geçiyorlar. Sizin anlayacağınız yedeğe alınıyorlar, yeri garantilemiş olanlardan uçağa binmeyen olursa son dakikada onların yerine uçabiliyorlar. Haftalar öncesinden parasını ödediği halde uçamayan yolcunun yaşadığı bu ızdırabın nedeni havayolu şirketlerinin koltuk sayısından fazla bilet satmaları. Yolcu açısından anlaması ve kabul etmesi zor bir durum. Hava taşımacılığında ise yaygın bir uygulama.
Algoritma halleri
Elimde Türkiye ile ilgili bir istatistik yok ama ABD’de geçen yıl 475,000 yolcu bu durumla karşılaşmış. Bir bölümü kendilerine teklif edilen tazminatı kabul edip başka saatte uçmuşlar. 40,000’den fazla yolcu ise rızaları olmadan koltuklarını kaybetmişler. Onlara da bir tazminat ödenmiş. Bizim havayolu şirketi ise rızaları dışında 6 saat beklettiği yolculara kişi başı 100 euro ödedi.
Havayolu şirketleri kayıtlarına göre yolcuların belli bir yüzdesi uçuşa çeşitli nedenlerle gelmiyor. Eğer bu biletler iade edilebilir türdense şirketin bir ciro kaybı oluyor. Bu nedenle uçağı dolu uçurmak isteyen şirketler, koltuk sayısından fazla bilet satıyorlar. Fazla bilet sayısı ise şirketin yazdırdığı bir algoritma tarafından belirleniyor.
Online check-in şart
Yolcuları zor durumlara düşüren ancak mevzuata uygun düşen bu uygulamaya karşı ne yapılabilir? En doğrusu fazla bilet satışının engellenmesi. Ancak bu, finansal nedenlerle şimdilik zor görünüyor. Geriye tahmin yöntemlerini iyileştirmek, daha etkili bir algoritma hazırlamak kalıyor. 26 Ağustos sabahı İstanbul Atatürk Havalimanındaki görüntü dünya lideri olma iddiası taşıyan bir şirketin algoritmasının yetersiz kaldığını gösterdi.
Havayolları “overbooking” konusunda yolcuları daha fazla bilgilendirip, şeffaf olmalı. Bu olasılığı biletin arkasına ya da web sitesinin bir yerine gizlenmiş bir uyarı ile yapmak yerine daha açık olabilirler. Yolculara tavsiyem ise özellikle uzun tatiller nedeniyle trafiğin yoğun olduğu Bodrum ve Dalaman gibi uçuşlarda online check-in yaptırmaları. Bu bile istediğiniz saatte uçmak için yeterli olmayabilir…. milliyet.com.tr/yazarlar/servet-yildirim
