HAVAARACI KAZA ARAŞTIRMA VE İNCELEME ÇALIŞTAYI YAPILDI…

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın düzenlediği “Havaaracı Kaza Araştırma ve İnceleme Çalıştayı” Antaya’da  yapıldı.
Çalıştayda söz alan uzmanlanlar,  oluşturulan ‘Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulunun’  genel yapısı, işleyişi ve mevzuatı konusundaki görüşlerini dile getirdiler.  Toplantıda bir konuşma yapan Genel Müdürümüz Orhan BİRDAL da katılımcılara kaza, ciddi olay, olay ve yer olayı hakkında kısa bir bilgilendirmede bulundu. Çalıştayda ortaya çıkan görüşler doğrultusunda, ‘Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulunun’ çalışma ve faaliyetlerine yön verilecek.
DHMİ  UZMANLARI KURULA KATKIDA BULUNUYOR 
Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu tarafından oluşturulan 286 kişilik ‘uzman havuzu’ na; DHMİ de 37 uzman personeli ile destek veriyor.  Pilot, Teknisyen, Hava Trafik Kontrolörü, Mühendis ve Doktor unvanlarına sahip 37 personelimiz, diğer uzmanlarla birlikte ‘Kaza Araştırma ve İnceleme çalışmaları’na katkıda bulunacak.

HAVAARACI KAZA ARAŞTIRMA VE İNCELEME ÇALIŞTAYI

(10-11 OCAK 2015 – ANTALYA)

SONUÇ BİLDİRGESİ

Havaaracı Kaza Araştırma ve İnceleme Çalıştayı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu’nun koordinesinde çeşitli kurum/kuruluş ve Sivil Toplum Kuruluş temsilcilerinin katılımıyla 10-11 Ocak 2015 tarihlerinde Antalya’da 6 oturumda yapılmıştır. Bir örneği EK’te de yer alan katılımcı listesindeki tüm paydaşların katılımıyla ilgili konular kapsamlı bir şekilde tartışılmış ve oturumlardan elde edilen farklı görüş ve öneriler doğrultusunda “ÇALIŞTAY SONUÇ BİLDİRGESİ” hazırlanmış olup, aşağıda maddeler halinde sunulmuştur.

1. Her ne kadar havaaracı kaza araştırma ve incelemesi için görevlendirilen uzmanlar, günümüze gelene dek herhangi bir sıkıntı yaşamamış olsa da, Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) EK-13 gereği ileride Adli Mercilerle sıkıntı yaşanması ihtimaline binaen özellikle; delillere erişim,  delillerin korunması, yetkili merciler tarafından yapılan klasik otopsi, bilgi ve belgelerin niteliği ve sunumuna ait hususlar ve benzeri diğer konularda çalışmanın başlatılması gerekliliği ifade edilmiştir.

2. Havaaracı kaza araştırma ve incelemeleri esnasında KAİK tarafından görevlendirilen uzmanlara karşı, kaza yapan birimlerdeki personelde endişe ve tedirginlik olduğu, oysaki ICAO EK-13 ve SHY-13 gereği kaza araştırma ve incelemelerinin tek amacının benzeri kazaları önlemek olduğu, suç isnat etmek veya sorumluluk bölüştürmek olmadığı KAİK yetkilileri tarafından bir kez daha ifade edilmiştir. Endişe ve tedirginliğin ortadan kaldırılması sayesinde kazaya sebebiyet veren kök sebeplere ulaşmadaki hızın artacak olması hasebiyle, karşılıklı güvenin tesisi adına KAİK uzmanlarının bilgilendirmesine ilaveten, ilgili birimlerin de kendi personelini daha fazla bilgilendirmesi gerekliliği ifade edilmiştir.

3. Havaaracı kaza araştırma ve incelemelerinde gelecekte de herhangi bir şekilde ihtiyaç duyulacağı ihtimali olan veya adli mercilerin talebi üzerine koruma altına alınan gövde, motor, kanat, iniş takımı, FDR, CVR gibi malzemelerin geçici olarak bulunduğu mekânın haricinde daha büyük bir hangarın KAİK bünyesine katılması halinde FDR / CVR deşifre laboratuvarının kurulmasının planlandığı ifade edilmiştir.

4. Uzman havuzunda bulunanlar için, yapılabiliyorsa havaaracı kaza araştırma ve incelemeleri konusunda kurs verilmesi, bu yapılamıyorsa konu hakkında bilgilendirme toplantısına alınmaları hususunda KAİK’e talepler iletilmiş olup, KAİK tarafından gerekli çalışmaların yapılmasını müteakip uzman havuzunda bulunan kişilere bilgi verilmesine karar verilmiştir.

5. Yolcu haklarıyla ilgili olarak, taraf olduğumuz uluslararası sözleşmelerden Lahey/Varşova’nın iptal edilmiş olmasına rağmen, halen ülkemizde geçerli olan 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununda bu uluslararası sözleşmeye referans verilmesinin sakıncaları ifade edilmiş ve bu yüzden mevzuatların yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği ifade edilmiştir.

6. Ülkemizde meydana gelen yıldırım çarpmalarının son dönemde artması hasebiyle, yıldırım çarpmalarının azaltılabilmesi için bir çalışma grubunun teşkil edilmesinin gerekliliği ifade edilmiştir.

7. Son dönemdeki meteorolojik hadiselerin artmasından dolayı başta Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü olmak üzere ilgili kurumların ve havayollarının da meteorolojiyi değerlendirebilecek uzman personeli (Meteoroloji Mühendisleri) bünyesine kazandırmasının önemi dile getirilmiştir. Ayrıca havaalanlarında yer alan meteoroloji istasyonlarının görüş ve çalışma alanlarının iyileştirilmesi çerçevesinde çalışma yapılması hususu ifade edilmiştir.

8. Devlet Emniyet Programı’nın tam olarak hazırlanmasını müteakip, paydaşlardan birisi olan KAİK ile Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü arasındaki koordinasyonun önemi ifade edilmiştir.

9. Havaaracı kaza araştırma ve incelemesiyle ilgili olarak uçak mühendisliği, havacılık ve uzay mühendisliği bölümlerine sahip üniversitelerde herhangi bir ders olmaması hasebiyle, üniversitelerle koordinasyon gerçekleştirerek destek verilmesi hususu ifade edilmiştir.

1. İlgili üniversiteler bünyesinde veya üniversitelerin bir araya gelmesiyle birlikte havaaracı kazalarının araştırma ve incelemesine yönelik yüksek lisans / doktora biriminin teşkil edilmesinin gerekliliği ifade edilmiştir.

1. Kazanın akabinde olay yerine intikal eden kaza araştırma ve inceleme gruplarının özel hava aracı, arazi aracı, kaza mahalline uygun kıyafet vb. gibi gerekli teçhizatla donatılmasının önemi ifade edilmiştir. Söz konusu incelemelerde olay yerinde gerekli çalışmaların yapılabilmesi için Türk Silahlı Kuvvetlerin, Orman Genel Müdürlüğünün,  Emniyet Genel Müdürlüğünün ve AFAD’ın yapabileceği katkıların değerlendirilmesi gerekmektedir.

2. Küçük havaaraçlarında FDR ve CVR olmaması hasebiyle kaza araştırma ve inceleme faaliyetlerinin bazen sekteye uğradığı görülmekte olup, gelecekte bu tip havaaraçlarına da FDR ve CVR takılmasının şimdiden değerlendirmeye alınması gerektiği ifade edilmiştir.

3. Üniversitelerde hazırlanan tezlere bakıldığında havaaracı kaza araştırma ve incelemesine yönelik çok fazla çalışma yapılmadığı gözlenmekte olup, KAİK’in bu konuda ilgili üniversitelerle işbirliği veya teşvik etmesi yönünde çalışma yapılmasının gerekliliği ifade edilmiştir.

4. Havaaracı kazasının meydan sınırları haricinde vuku bulması halinde ilgili Mülki Amirlerle kısa sürede koordinasyon kurulamayacağından dolayı, en azından kaza ihtimalinin fazla olduğu pist başlarına yakın yerlerdeki idari birimlerle şimdiden protokol yapılması veya ilgili birimlerin şimdiden bilgilendirilmesi ve acil durum eylem planlarına dâhil edilmesinin ileride yaşanması muhtemel kazalarda büyük fayda sağlayacağı ifade edilmiştir.

5. Acil durumla ilgili olarak kamu kurumları, havaalanları ve havayolları şirketlerinin ortak hareket etmesi ve ortak paydada buluşmanın sağlanması için gerekli çalışmaların şimdiden yapılması gerekliliği ifade edilmiştir.

6. Türk Standardları Enstitüsü Ulusal Test ve İnovasyon Merkezi’nin kapasitesinin anlatıldığı sunumun nihayetinde havaaraçlarının hangi testlerine ihtiyaç duyulduğunun, havaaracı kazalarının simülasyonuyla ilgili taleplerin TSE tarafından ilerleyen süreçte değerlendirileceği ifade edilmiştir. Bu çerçevede KAİK ve SHGM’nin görüş ve ihtiyaçlarının TSE ile müzakere edilmesi uygun görülmüştür.

7. Yasadışı müdahaleye maruz kalmış (bomba ihbarı, kaçırılma vs.) veya iniş takımları sorunu yaşayan bir havaaracının inişinde hava meydanlarındaki hava trafik akışına engel olunmaması amacıyla ilave pistlerin oluşturulması veya bu amaca yönelik olarak birden fazla donanımlı meydanın sağlanması hususunun değerlendirilmesi gerekmektedir.

8. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununda yer alan kaza araştırma ve incelemeye yönelik maddelerin, araştırma ve incelemenin tek amacına katkı sağlayacak şekilde değiştirilmesi gerekliliği ifade edilmiştir.