Uluslararası sivil havacılık ağı her yıl dünyada dört milyardan fazla yolcu taşımaktadır. Hava trafiğinin önümüzdeki 15 yıl içinde iki katına çıkması bekleniyor. Hızlı teknolojik değişimler, havacılık sisteminin artan karmaşıklığı
ve havacılık endüstrisi tarafından önerilen yenilikçi yaklaşımlarla birleşen bu büyüme, çoğunlukla kuralcı gerekliliklerin oluşturulmasına dayanan geleneksel düzenleyici yaklaşım için zorluklar ortaya koymaktadır.
Küresel hava taşımacılığı sisteminin hızlı bir şekilde gelişmesini sağlayacaksa, geleneksel kural koyucu yaklaşım, Ek 19 – Emniyet Yönetimi hükümlerinde yansıtıldığı gibi performansa dayalı bir yaklaşımla tamamlanmalıdır. Etkin emniyet yönetimi uygulaması gerçekleştirip gerçekleştirmediğimizi belirlemek için emniyet performansı yönetimi ile Devlet emniyet programı (SSP) ve SMS değerlendirmesiyle ilgili faaliyetlere, süreçlere ve araçlara odaklanmamız gerekir.
SMS el kitabında (SMM 4th) akılda kalıcı bölümler;
* Her kuruluşun ihtiyaçlarına ve operasyonel bağlamına uyarlamayı desteklemek için daha az kural koyucu.
* Etkili uygulamayı desteklemek için her bir faaliyetin ve sürecin amaçlanan sonuçlarına daha fazla odaklanmak.
* Bölüm 1’de yer alan ölçeklenebilirlik hakkında genel rehberlik.
* Rehberlik, etkili bir uygulama elde etmek için amaçlanan sonuçlara ve performansa odaklanarak güncellendi.
* Boyut ve karmaşıklıkla orantılı olarak ”daha iyi açıklanmış ve desteklenmeli ve SMI kamuya açık web sitesinde ek pratik örnekler ve araçlar ile desteklenmeli (www.icao.int/SMI)
* Bölüm 1-2-3 Emniyet Yönetimi Temelleri.
* Bölüm 4-5-6 Emniyet Bilgisini Geliştirmek.
* Bölüm 8-9 Emniyet Yönetimi Uygulaması.
* Emniyet yönetiminin beklenen faydaları vurgulanmış.
* Emniyet yönetiminin açık bir şekilde anlaşılmasını desteklemek
* Emniyet yönetimi hükümlerinin kapsamını ve uygulanabilirliğini ele almak için genişletilmiş giriş.
* İsteğe bağlı SMS uygulamasının eklenebilirliği.
* Devlete ait veya askeri havacılık servis sağlayıcıları için uygulanabilirlik konusunda rehberlik.
*Entegre Risk Yönetimi.
* Olumlu bir güvenlik kültürünün teşviki için rehberlik.
* Emniyet verilerinin ve bilgilerinin korunmasını düzenleyen temel ilkeler ve uygulamaya yönelik rehberlik.
* Bölüm 8 – Devlet Emniyet Yönetimi Sorumlulukları, SSP’yi, SSP’nin temeli olarak Devlet Emniyet gözetimi (SSO) sistemi kritik unsurlarıyla (CE’ler) yansıtmaktadır.
* SSP unsurlarının SSO sistemine entegrasyonu nedeniyle, Devlet Emniyeti
Teşvik Bileşeni şimdi iç / dış iletişime ve bilgilerin yayılmasına odaklanmıştır
* SSP’nin uygulanmasına katılan Devlet personelinin iç eğitimi, şimdi başlığında “Kaynaklar” içeren 1. Bileşen kapsamında ele alınmış.
* Dış eğitim, endüstrinin sorumluluğundadır ve SMS’nin kabulünün bir parçası olarak, 2. Bileşen, Emniyet riski yönetimi kapsamında ele alınmaktadır.
* Hizmet sağlayıcılar için 9. Bölümde Eğitim İhtiyaç Analizi yapılmasına ilişkin genel rehberlik, ancak Devletlerin denetçi yetkinliklerini geliştirmeleri için de kullanılabilir.
* Sorumlu yöneticiler ve üst düzey yöneticiler için eğitim konuları verilmektedir.
* 4., 8. ve 9. Bölümlerde emniyet amaçları ve performansı arasındaki bağlantı güçlendirildi.
* Bölüm 8’deki Devlet Emniyet Performansı altındaki durumlar için özel rehberlik.
* ALoSP, tüm Devlet havacılık otoriteleri arasında, havacılık sisteminin sağlaması gereken beklenen emniyet performansı seviyesindeki bir anlaşmayı temsil eder.
*Hizmet sağlayıcılar için sırasıyla Bölüm 8 ve 9’da Değişim Yönetimi ile ilgili rehberlik.
* Bölüm 9’da SMS ve QMS’in entegrasyonu da dahil olmak üzere yönetim sistemlerinin entegrasyonu konusunda geliştirilmiş rehberlik.
(Bilgi: ICAO website)
Emniyet Yönetimi El Kitabının (SMM) dördüncü baskısında, Bölüm 4 – Emniyet Performans Yönetimi, Devlet veya hizmet sağlayıcı tarafından karşılaşılan en büyük risklerin tanımlanması ve anlaşılmasından kaynaklanan emniyet hedefleri geliştirmenin önemini ortaya koymaktadır. Emniyet performansı göstergeleri (SPI’ler) ve Emniyet performansı hedefleri (SPT’ler) daha sonra Emniyet hedeflerinden türetilir. Performansını izleme, ölçme için ana araçlardır.
Emniyet performansının daha doğru ve yararlı bir göstergesi için daha önce meydana gelen olayları ölçen SPI’lerin gecikmesi, emniyeti artırmak veya sürdürmek için uygulanan süreçlere ve girdilere odaklanan önde gelen SPI’lerle birleştirilmelidir. Aşağıdaki şekil SMM’nin 4. baskısından alınmıştır ve gecikme ile öncü göstergeler arasındaki bağlantıları göstermektedir
Bu araçlar, emniyet hedeflerimize ulaşıp ulaşmadığımızı ölçmemize yardımcı olmalıdır.
ICAO, SPI’ların paylaşımını desteklemek ve sağlanan formun kullanılmasıyla göstergelerin standartlaştırılmasını desteklemek için bir Gösterge Kataloğu hazırlamış.
Ayrıca ICAO;
* Web tabanlı bir emniyet verisini, performansını izlemek için emniyet verilerinin işlenmesi,
*Analizinde Devletlere yardımcı olmak için göstergeler üreten farklı uygulamalardan oluşan bir bilgi sistemi olan Emniyet Bilgi İzleme Sistemini (SIMS) geliştirmiş.
Global Havacılık Emniyet Planı (GASP) 2020-2022, ICAO yönetimin 40. Oturumu’na onay için sunulacak güncellenmiş bir dizi hedef ve göstergeyi içerir.
GASP ayrıca havacılık emniyetindeki sürekli iyileşme için havacılık topluluğu genelinde işbirliğini desteklemektedir.
Emniyet performansı yönetimi ile ilgili bu faaliyetler, emniyet yönetmeliklerine uyumu, Emniyet yönetiminin kurulduğu temeli izleyen, aynı zamanda SSP veya SMS‘in yanı sıra bireysel süreçlerin ve faaliyetlerin etkinliğini değerlendiren iç ve dış denetim süreçleriyle desteklenmelidir. Denetim yapmak için kullanılan araçlar tipik olarak her bir ihtiyacın ikili bakış açısıyla gözden geçirilmesi için kullanılacak bir kontrol listesi sunar;
* Evet / Hayır,
* Tatmin Edici / Tatmin Edici Değil.
Evrensel Emniyet Gözetimi Denetim Programından bir örnek soru;
Bununla birlikte, bir şeyin etkili olup olmadığını değerlendirmek için faaliyetin veya sürecin amaçlanan sonucu elde edip etmediğini gerçekten gözden geçiren performansa dayalı bir yaklaşım gerektirir. Bu gözden geçirmenin ek bir yararı, her kuruluşun kendi kuruluşlarına uygun şekilde SSP veya SMS uygulamak için gereken esnekliği sağlamasıdır. Ayrıca kurumun genel emniyet hedeflerine ulaşılmasını sağlamak için çeşitli işlem ve faaliyetlerin uygun şekilde bağlanıp bağlanmadığını (örneğin emniyet riski yönetimi süreci ile emniyet performansı göstergelerinin izlenmesi arasındaki bağlantı) belirlemek önemlidir.
SPM Emniyet Performans Yönetimi, SSP ve SMS’ lerin merkezlerinde olduğunu unutmayın!
Mehmet Ali Ataman
1.Ağustos.2019
