TALPA Gündemi Yorumladı
Aeroportist olarak TALPA (Türkiye Havayolu Pilotları Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Kaptan Pilot Okan Üreksoy’u makamında ziyaret ettik. Kendisiyle havacılık ve havayolu pilotlarının sorunları ile ilgili olarak bir sohbet gerçekleştirdik. Öncelikle değerli zamanını ayırarak bizi kabul ettiği için teşekkür ederiz.
Havacılığın son iki yılda vermiş olduğu zorlu pandemi sınavından sonra girdiği toparlanma sürecinde, Türkiye’nin durumunu ve bu süreçte yaşananları konuştuk.
Pandeminin havayolu pilotlarına etkisi oldukça fazlaydı, tüm dünyada yaşanan olumsuzluklardan tabi ki Türk havacılığı da payına düşeni aldı. Global krizin boyutuna bakılarak Türkiye nispeten daha az etkilenirken, girilen toparlanma sürecinde de çok daha hızlı iyileşme gösterdi.
Birçok uçağın yerde kaldığı aylar boyunca pilotlar maaş kesintisi, yoğun uçuş saatleri, sağlık riski gibi pek çok olumsuzlukla mücadele ederken, devletten KÇO dışında herhangi bir destek görmedi. Havacılık çalışanlarının pek çoğu gibi işten çıkarılma riski taşıyarak sadece uçuş saatleri ödeneği ile çalışan pilotlar için süreç boyunca minimum iş kaybı yaşandı. Pandemi sebebi ile işten çıkarılan pilotlar genellikle ülkemizde çalışan yabancı pilotlar oldu. Ancak geçtiğimiz iki yıl boyunca pandemi döneminde eğitim alan, yeni mezun ve kapanan şirketlerimiz sebebiyle işsiz kalan ve istihdam bekleyen yaklaşık 1000 kişilik bir işsiz pilot ve pilot adayı var.
TALPA aktif olarak görevli 8.000 civarı pilotun 5600’ünün üyesi olduğu bir dernek. Oldukça faal ve sektördeki diğer derneklerden daha etkili görünüyor. Üyeleri Türk pilotlar, ancak yabancı pilotlardan da kendi ülkelerinin ALPA üyesi olanlara destek veriyorlar.
TALPA, son zamanlarda gündemde olan Türk pilotların yabancı ülkelerde çalışmasıyla ilgili, pilot iş gücünün yurtdışına gidişini güçleştirecek şekilde düzenlenen, 24 Haziran 2022 tarihinde yayınlanan SHGM genelgesi ile ilgili sorunu yargıya taşıdı.
Genelgeye göre, Türkiye’deki havayolu işletmelerinden ayrılarak yabancı havayollarına geçmek isteyen pilotlara, “verification” (onay) için 6 ay bekleme koşulu getiriyor.
Alınan kararın hukuka aykırı olması sebebiyle dernek, dava dilekçesi düzenleyerek itirazda bulundu. Yurtdışına gitmeyi arzu eden pilotların ülkede kalmasını sağlayacak bazı öneriler geliştirmek, bu sorunun çözümü için daha yapıcı bir yol olabilir. Görüşmemiz sırasında bu konuda bir öneri olarak pilotlara “Yeşil Pasaport“ hakkı verilmesinin cazip olabileceği, ayrıca şirketlerimiz için operasyonel anlamda esneklik sağlayabileceği gibi vizeler için ödenmek zorunda kalınan önemli miktarda dövizin de yurt içinde kalmasının sağlanacağını dile getirildi.
Hiçbir pilotun ülkesini terk etmek istemeyeceğinin altını çizen Üreksoy, şartların iyileştirilmesi için dernek olarak önerilerde bulunduklarını, havacılık yasa tasarısı başta olmak üzere, oluşturdukları istihdam havuzundan yeni açılan havayollarına pilot sağlanması gibi konularda da Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile koordinasyon içinde olduklarını belirtti.
Pilotluk mesleğinin ağır sorumlulukları altında, sorunlar yaşayan meslektaşları için başlattıkları MDA (Meslektaş Destek Ağı) programı ile danışmanlık hizmeti sunduklarını, psikolojik destek gereken durumlarda danışmanlık hizmetinin öncelikle özel eğitim aldırılmış kendi meslektaşlarımızla, daha ileri durumlarda anlaşmalı psikologları ile destek sağladıklarını anlattı.
Havacılık Tıbbı Derneği ve Havacılık ve Uzay Tıbbı Platformunun Türkiye’deki sivil havayolu pilotlarının yorgunluk algılarıyla ilgili, 2022 yılı 1 Mart – 20 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirdiği anket çalışması sonucunda beş pilottan dördünün yorgunluk belirtileri gösterdiği belirlenmişti. Söz konusu anketin TALPA sitesinde de paylaşılarak katılım sağlandığı, her pilotun kendi uçuş lisansından mesul olduğu ve emniyet zafiyeti oluşturacak bir durumda uçuş yapmayacağına inandığı, ancak mevcut iyileşme sürecinde toplam üretilen uçuş saati ve pilot sayısı dengesine iyi dikkat edilmez ise uzun süre limitlere yakın uçuş yapılmasının da biriken yorgunluğa sebep olacağı belirtildi.
TALPA Başkanı Sayın Okan Üreksoy mesleği halen icra eden bir pilot olarak kendisi de dahil olmak üzere, hiçbir meslektaşının lisansını tehlikeye atacak şekilde uçuş saat aşımı yapmayacağını da sözlerine ekledi.
