Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı (EASA) Tasarım Organizasyonu Onayları (TOYO) sahibi TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş., 11 Temmuz 2016 tarihinde HÜRKUŞ Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağı için “TT32 Uçak Tip Sertifikası”nı SHGM’den almıştır. Aynı gün içinde EASA da “EASA Geçerli Kılınan Tip Sertifikası” ile SHGM’nin söz konusu Sertifikasını tüm Avrupa ülkeleri için geçerli kılmıştır.
Yoğun bir tasarım, test, dokümantasyon ve doğrulama sürecinden sonra SHGM Tip Sertifikasının yayımını takiben TUSAŞ, EASA tarafından Geçerli Kılınan Tip Sertifikasını, 12 Temmuz 2016 tarihinde Farnborough Havacılık Fuarı esnasında, MSB Bakan Yardımcısı Şuay Alpay, SSM Müsteşarı Prof. İsmail Demir, Hv.K.K.Pl.P.Bşk.Tümg. İdris Aksoy’un da katıldığı, TUSAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Nejat Bilgin ve Genel Müdür Muharrem Dörtkaşlı’nın ev sahibi olduğu bir törende, Avrupa’da tasarlanan tüm uçaklar, uçak motorları ve ekipmanları için sertifikasyon ve organizasyon onayından sorumlu EASA Sertifikasyon Direktörü Trevor Woods’tan teslim aldı.
HÜRKUŞ, SHGM tarafından sertifiye edilen ilk uçak ve EASA tarafından sertifiye edilen ilk Türk uçağıdır. Diğer yandan pilot camı kırılma ve koltuk fırlatma sistemleri de EASA’nın aynı uçak içinde ilk defa sertifiye ettiği sistemler olarak kaydedilmiştir.
TUSAŞ, Şubat 2007’de, hem SHGM’den hem de EASA’dan TOYO almak için başvuruda bulunmuştur. 19 Temmuz 2012’de EASA tarafından EASA Part21, 26 Aralık 2014’te SHGM tarafından SHY/SHT-21 kurallarına göre TOYO sertifikaları verilmiştir. Bu sertifikalar, TUSAŞ mühendislik organizasyonunun alt yüklenicilerle birlikte uyumlu bir işleyişle tasarım yapabildiğini onaylamaktadır.
TUSAŞ, 22 Aralık 2008’de de, HÜRKUŞ Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağının Tip Sertifikası için başvurmuş ve başvurusu 13 Ocak 2009 tarihinde kabul edilmiştir.
11 ayrı uzmanlık paneli, SHGM ve EASA arasında imzalanan “İşbirliği Mutabakatı” çerçevesinde HÜRKUŞ Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağının tasarımını ve ilgili kural ile yönetmeliklere uygunluğunu denetlemek amacıyla, ortak ekiplerden oluşturulmuştur.
Tip Sertifikası denetleme sürecinde EASA CS23 uçuşa elverişlilik ve uygulanabilir çevre koruma gereksinimlerine ilave olarak, yüksek performanslı özel uçak gereksinimlerine uyumluluk da SHGM ve EASA uzmanlarınca denetlenmiştir.
Sertifikasyon süreci; 500 saatin üstünde uçuş testi, 4000 saatlik uçuşa eşdeğer yorulma testleri, alt-sistemlerin yoğun kalifikasyon ve yer testleri, 500’e yakın kurallara uyum gösterim dokümanı ve 5000 teknik resimden oluşan emek yoğun bir süreç olmuştur.
SHGM Tip Sertifikası teslimi için önümüzdeki haftalarda Türkiye’de bir tören düzenlenmesi planlanmaktadır.
Kaynak https://www.tai.com.tr/tr/haber/hurkus-shgm-ve-easa-sertifikasyon-surecini-tamamladi
