Havayolu Kârlılık Görünümü Güçleniyor

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), 2023 yılı için havayolu endüstrisi kârlılık görünümünün güçleneceğini duyurdu. Öne çıkan noktalar şunlar:

Havayolu endüstrisinin 2023 yılında net kârının 9.8 milyar doları bulması bekleniyor (%1.2 net kâr marjı). Bu, önceki tahmin olan 4.7 milyar dolarlık kâr tahminini iki katından fazlasıdır (Aralık 2022).

Havayolu endüstrisi işletme kârının 2023 yılında 22.4 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu, Aralık tahminlerinde öngörülen 3.2 milyar dolar işletme kârını büyük ölçüde aşar. Aynı zamanda, 2022 için tahmin edilen 10.1 milyar dolarlık işletme kârının da iki katından fazladır.

2023 yılında 4.35 milyar kişinin seyahat etmesi bekleniyor, bu 2019’da 4.54 milyar kişinin seyahat ettiği sayıya yaklaşmaktadır.

Kargo hacmi 57.8 milyon ton olması bekleniyor ve bu, uluslararası ticaret hacminin keskin bir şekilde yavaşlaması ile birlikte 2019’da taşınan 61.5 milyon tonun altına düşmektedir. Toplam gelirlerin yıllık bazda %9.7 artarak 803 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu, endüstri gelirlerinin 2019’dan bu yana ilk kez 800 milyar dolar sınırını aşacağı anlamına gelmektedir (2019’da 838 milyar dolar). Gider artışının yıllık olarak %8.1 artışla sınırlı olması bekleniyor.

IATA Genel Direktörü Willie Walsh, “Havayolu finansal performansı 2023 yılında beklentileri aşıyor. Daha güçlü kârlılığı destekleyen birkaç olumlu gelişme bulunuyor. Çin, yılın başında beklenenden daha erken bir şekilde COVID-19 kısıtlamalarını kaldırdı. Kargo gelirleri hala pandemi öncesi seviyelerin üzerinde seyrediyor, hatta hacimler düşmemiş olsa da. Ve maliyet tarafında biraz rahatlama var. Jet yakıt fiyatları, hala yüksek olmalarına rağmen, yılın ilk yarısında düşük seviyelere geriledi,” dedi.

Net kârlılığa dönüş, %1.2 net kâr marjı ile, büyük bir başarıdır. İlk olarak, bu, önemli ekonomik belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde elde edildi. İkinci olarak, havacılığın tarihindeki en derin kayıpların (%183.3 milyar) yaşandığı bir dönemi takip ediyor (2020-2022 dönemi için ortalama net kâr marjı -11.3%). Ayrıca, havayolu endüstrisi, COVID-19 krizine tarihsel bir kâr serisi sonunda girmişti ve 2015-2019 dönemi için ortalama net kâr marjı %4.2 idi.

“Ekonomik belirsizlikler, seyahat isteğini dindiremedi, hatta bilet fiyatları yüksek yakıt maliyetlerini emdikten sonra bile. Derin COVID-19 kayıplarından sonra, %1.2 net kâr marjı kutlamaya değer bir durum! Ancak havayolları ortalama olarak yolcu başına sadece 2.25 dolar kazanıyor, yani zarar gören bilançoları düzeltmek ve yatırımcılara sürdürülebilir getiriler sunmak, birçok havayolu için hala bir zorluk olmaya devam edecek,” diye belirtti Walsh.

Gelirler (9.7%) giderlerden (8.1%) daha hızlı artıyor, bu da kârlılığı güçlendiriyor.

Gelir: Endüstri gelirlerinin 2023 yılında 803 milyar doları bulması bekleniyor (2022’ye göre %9.7 artış, 2019’a göre %4.1 azalma). 2023 yılında 34.4 milyon uçuşun yapılması bekleniyor (2022’ye göre %24.4 artış, 2019’a göre %11.5 azalma).

Yolcu gelirlerinin 2023 yılında 546 milyar doları bulması bekleniyor (2022’ye göre %27 artış, 2019’a göre %10 azalma). Tüm büyük pazarlarda COVID-19 kısıtlamalarının kaldırılmasının ardından, endüstrinin yıl boyunca yolcu trafiğini güçlendirmesi ve yıl ilerledikçe yolcu trafiğini %87.8 oranında artırması bekleniyor. Birçok pazardaki yüksek seyahat talebi, kazançları güçlü tutuyor ve 2023’te 2022 seviyelerine göre %1.1’lik küçülme bekleniyor (2022’de %9.8 artış ve 2021’de %3.7 artıştan sonra). Verimlilik seviyeleri yüksektir, 2023 için beklenen ortalama yolcu doluluk oranı %80.9’dur. Bu, 2019’daki rekor performans olan %82.6’ya çok yakındır.

IATA’nın Mayıs 2023 yolcu anketi verileri de iyimser görünümü destekliyor; yolcuların %41’i gelecek 12 ay içinde önceki yıla göre daha fazla seyahat etmeyi beklediğini ve %49’unun aynı seyahat seviyesini sürdürmeyi beklediğini belirtiyor. Dahası, katılımcıların %77’si, pandemi öncesi dönemde yaptıkları kadar veya daha fazla seyahat ettiklerini ifade ediyor.

Kargo gelirlerinin 142.3 milyar doları bulması bekleniyor. Bu, 2021’deki 210 milyar dolar ve 2022’deki 207 milyar dolarlık gelirden keskin bir düşüş yaşanmış olmasına rağmen, 2019’da elde edilen 100 milyar doların üzerindedir. Verimler, (1) yolcu kapasitesinin artmasıyla otomatik olarak artan kargo kapasitesi ve (2) enflasyonla mücadele için getirilen ekonomik soğutma önlemlerinin uluslararası ticarete olası olumsuz etkileri nedeniyle olumsuz etkilenecektir. Bu yıl %28.6 düşmesi bekleniyor olsa da verimler, tüm tarihsel karşılaştırmalarla hala yüksektir. 2020’de %54.7, 2021’de %25.9 ve 2022’de %7.4 artış kaydedildiğini unutmayın. Giderlerin 2023 yılında 781 milyar doları bulması bekleniyor (2022’ye göre %8.1 artış, 2019’a göre %1.8 azalma).

2023 yılında ortalama jet yakıt maliyeti 98.5 dolar/varil olarak tahmin ediliyor ve toplam yakıt faturası 215 milyar doları buluyor. Bu, daha önce beklenen 111.9 dolar/varil (Aralık 2022) ve 2022’de deneyimlenen ortalama 135.6 dolar maliyetinden daha ucuzdur. Yüksek ham petrol fiyatları, havayolları için crack spread‘in (ham petrolün jet yakıtına dönüştürülmesi için ödenen prim) 2022 yılı için ortalama %34’ten fazla olması nedeniyle abartılmıştı. Sonuç olarak, yakıt toplam giderlerin neredeyse %30’unu oluşturdu. Son aylarda, crack spread daraldı ve yıl boyunca ortalama crack spread’in tarihî ortalama oranına daha yakın olan %23’e düşmesi bekleniyor. Yakıt maliyetleri, ortalama maliyet yapısının %28’ini oluşturacak, bu hâlâ 2019’daki %24’lük oranın üzerindedir.

Havayollarının, enflasyon baskılarına rağmen, non-fuel giderleri iyi bir şekilde kontrol ettiğini söylemek mümkün. Sabit maliyetlerin daha büyük bir faaliyet ölçeği üzerine dağıtılması sonucunda, mevcut ton kilometre başına non-fuel birim maliyeti, 2023’te 39 sent olması bekleniyor. Bu, 2022’ye göre -6.4% (41.7 sent / ATK) ve pandemi öncesi seviyelere geri dönüşü işaret ediyor. Toplam non-fuel maliyetlerinin 2023 yılında 565 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

Riskler Ekonomik ve jeopolitik ortam, görünüme bir dizi risk sunuyor. 803 milyar dolar gelir ve 781 milyar dolarlık gider arasında 22.4 milyar dolarlık işletme kârı (2.8%) bulunuyor ve endüstri kârlılığı kırılgan durumda ve olumlu veya olumsuz birçok faktörden etkilenebilir. Özellikle şu noktalara dikkat edilmelidir:

Farklı pazarlarda enflasyonla mücadele önlemleri farklı hızlarda olgunlaşıyor. Merkez bankaları, ekonomileri resesyona sürüklememek için en iyi faiz oranlarını ayarlamaya çalışıyor. Erken veya daha düşük faiz oranlarının ekonomileri daha güçlü bir yıl sonu görünümüne teşvik edebileceği gibi, resesyon riski de devam ediyor. Resesyon iş kaybına yol açarsa, endüstrinin görünümü olumsuz etkilenebilir. Ukrayna’daki savaş, çoğu havayolu için kârlılık üzerinde büyük bir etkiye sahip değil. Şu an için tahmin edilmeyen bir barış, daha düşük petrol fiyatları ve hava sahası kısıtlamalarının kaldırılması veya hafifletilmesi ile maliyet iyileştirmelerini beraberinde getirebilir. Ancak bir eskalasyon, küresel havacılık için olumsuz bir görünüm taşıyabilir. Zaten daha geniş kapsamlı jeopolitik gerilimler uluslararası ticareti etkiliyor ve bu tür gerilimlerin herhangi bir artışı, endüstri görünümü için aşağı yönlü bir risk oluşturuyor. Tedarik zinciri sorunları, küresel ticareti ve iş dünyasını etkilemeye devam ediyor. Tedarik zincirleri, mevcut jeopolitik gerilimler ve COVID-19 döneminde yaşanan zorluklar nedeniyle direncin yetersiz olduğu boşlukları doldurmak için kayıyor. Havayolları, uçak ve motor üreticileri tarafından çözülemeyen uçak parça tedarik zinciri kopmalarından doğrudan etkileniyor. Bu, yeni uçakların teslimatını ve mevcut filoların bakımını ve kullanımını sürdürme yeteneklerini olumsuz etkiliyor. Daha müdahaleci düzenleyicilerden artan düzenleme maliyetleri risk altında. Özellikle, endüstri, giderek daha cezalandırıcı yolcu hakları düzenlemeleri ve bölgesel çevre girişimleri için artan uyumluluk maliyetleri ile karşılaşabilir.

Bölgesel Durum Değerlendirmesi Küresel havayolu endüstrisi 2023 yılında kârlılığa dönse de, bölgeler arasında finansal performans çeşitlidir. Olumlu haber, endüstri finansallarının 2020’nin COVID ilişkili derinliklerinden tüm bölgelerde iyileştiğidir, ancak tüm bölgelerin bu yıl kâr sağlayacakları beklenmiyor.

North American Carriers

Kuzey Amerika, finansal performans açısından öne çıkan bölge olmaya devam ediyor. Tüketici harcamaları, yaşam maliyeti baskılarına rağmen sağlam kalmış ve hava seyahati talebi güçlü bir şekilde devam ediyor; hava yolcu talebinin bu yıl pandemi öncesi (2019) seviyesini aşması öngörülüyor.

European Carriers

Yaz döneminde yaşanan çeşitli kapasite kısıtlamalarına rağmen, Avrupa taşıyıcıları 2022’de kar elde edebildi. Bu karlılık, 2023 yılında daha da güçlenecek. Bölgesel olarak en önemli riskler, Ukrayna’daki savaş, işçi huzursuzluğu ve bazı önemli ülkelerde ekonomik performans endişeleri ile ilgilidir.

Asia-Pacific Carriers

Bölgedeki tüm ekonomiler artık COVID seyahat kısıtlamalarını kaldırdığından, endüstri iyileşmesi başlamış durumda. Hem yolcu hacminde hem de kapasitede yaşanan keskin bir artışın, 2023 finansal sonuçlarında büyük bir iyileşme ve diğer bölgelere olan farkın daralmasına yansıması bekleniyor.

Middle East Carriers

Bölgenin 2022’de karlılığa dönüşü, diğer bölgelerin performansını geride bırakan neredeyse %25 oranında önemli bir yolcu doluluk faktörü artışıyla desteklendi. Aynı zamanda, Orta Doğu taşıyıcıları hızla uluslararası ağlarını yeniden inşa ettiler ve 2023 Mart ayında bölgenin uluslararası bağlantıları, COVID öncesi seviyesinin %98’ine dönmüştü.

Latin America Carriers

Yolcu hacimleri hızla toparlanıyor, ancak finansal performans bölge genelinde oldukça farklılık gösteriyor. Bölge genelinde bazı havayollarının sağlam karlar açıklaması bekleniyor olmasına rağmen, bölge genelinde sektörün finansal performansı olumsuz kalmaya devam edecek. Genel olarak, endüstri finansal performansının iyileşmeye devam etmesi bekleniyor, ancak bölgedeki birçok ülkedeki zorlu ekonomik koşullar toparlanma hızını sınırlıyor.

African Carriers