SMS’de RİSK DEĞERLENDİRME HAKKINDA BİLGİ – 26
Günümüzde Emniyet Yönetim Sistemini uygulayan şirketler bir çok risk değerlendirme yöntemleri kullanılıyor. Öncelikle şirketler İş sağlığı ve Güvenliği ile Emniyet Yönetim Sistemi(SMS)ni karıştırmamalı. Konuyu biraz daha açalım; 5×5 risk değerlendirme matris, kinney risk değerlendirmesi matrisi, T3 gibi birçok risk değerlendirme uygulamaları mevcuttur. ICAO onaylı eğitimlerde 5×5 risk değerlendirme yöntemi öngörür. Ama her nedense şirketler SMS sistemini kurarken Risk değerlendirme ve analizinde neden BALIK KILÇIĞI ile başlamazlar. Nitekim başlamadılar, başlamıyorlar da! Uygulaması son derece basit ve herkesin katılımını sağlamakta. Kanada’da bir çok SMS danışman-eğitimleri şöyle söylerler ‘SMS’i kurarken risk değerlendirmesi yaparken istediğiniz risk değerlendirme yöntemini kulllanabilirsiniz ancak herkesin katılımını sağlamak için Balık Kılçığı Diyagramını kullanın’. Ancak her nedense şirketler bununla başlamazlar ve bunun dışında farklı metolojileri seçmeleri kafa yormak mı yoksa bilmemekdilerinden mi? yoksa can sıkıntısından mı? çok merak ediyorum gerçekten….
Kanadalıları örnek verme nedeni; Dünyada ilk SMS sistemini başarıyla uygulayan Havayolu şirketi KANADA bayraklıdır. Dolasıyla bizler 2010 larda bu sistemi şirkete uygulayalım mı? Yok bu sistem bizim kültürümüze uymuyor diye tartışırken. Onlar 2005 lerde bir çok şirketlerde demo olarak başlatmışlardı. Başarılı olmalarının nedenlerinden biride herkesin katılımı. Bir çok uluslararası danışmanların tavsiyesi risk değerlendirme matrisinin üzerinde durulmaması- risk değerlendirilmesine çoğunluğun katılması.
Emniyet sisteminde birincil amacı kazanın önlenmesi olmuştur. Emniyetle ilgili tehlikelerin proaktif olarak tanımlanması, değerlendirilmesi, ortadan kaldırılması veya kontrol edilmesi, kabul edilebilir seviyelere getirelerek kazanın önlenmesi sağlanabilir. Bir tehlike, planlanmış ya da istenmeyen bir olaya neden olabilecek ya da katkıda bulunabilecek bir durumdur. Risk, şiddeti ve olay olasılığı açısından istenmeyen bir olayın etkisinin bir ifadesidir. Bu süreç boyunca tehlikeler tespit edilir ve analiz edilir. Değerlendirilir. Sonrasında derecendirilir. Belgelerle sonuçlandırılır.
TEHLİKELER; Tehlikeleri ve Sonuçları Belirleyin
Potansiyel tehlikeleri birçok iç ve dış kaynakları tespit edilebilir. Genel olarak, tehlikeler başlangıçta bir ön tehlike listesinde belirlenir. Daha sonra analiz için işlevsel eşdeğerlik ile gruplandırılır. Risk analizinden önce tehlike senaryoları aşağıdakilere değinebilir.Kim? Nerede? Ne zaman? Neden? Nasıl? Bu risk analizi sırasında kullanılacak durumu ve sonuçları açıklayan bir ara ürün sağlamaktadır.
RİSK ANALİZİ; Tehlikeleri Analize Etme ve Riskleri Belirleme
Risk analizi, tehlikelerin olasılığı ve şiddeti ile karakterize edildiği bir süreçtir. Aslında risk analizi, ne olup bittiğini belirlemek için tehlikelere bakar. Bu niteliksel veya niceliksel analiz olabilir. Belirli bir tehlikele ilgili tarihsel verilerin sayısallaştırılmaması, bulunmaması, analiz ihtiyacından kaynaklanan tehlikeyi dışlamaz. Bir risk değerlendirme matrisi normalde, risk seviyesini belirlemek için kullanılır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ;
Genel olarak risk analizinde bulunan risk unsurlarının etkilerini birleştirip bazı kabul edilebilirlik kriterleriyle sürec olarak tanımlanır. Risk değerlendirmesi, risklerin toplu olarak azaltılabilir, birleştirilebilir ve daha sonra karar alınmasında kullanılabilecek risk setlerine dahil edilmesini içerilebilir.
KARAR VERME;
Her bir riskin en öncelikli olanı belirleyerek, riskden başlayarak nasıl ele alınacağını belirlemek için risklerin tamamını gözden geçirin. Bir risk için seçilebilecek dört seçenek vardır; Aktarmak-Ortadan kaldırmak-Kabul etmek ve Hafifletmektir.
ONAY ve KONTROL;
Eylem planının sonuçlarını değerlendirin. Alınan önlemlerin etkinliği; her öncelikli riskin mevcut durumun analizlerin sonuçlarıyla başlar. Eğer risk kabul edilebilirse, sistemdeki değişikliği gösterecek doküman gerekli. Eğer kabul edilmezse, alternatif bir eylem planına ihtiyaç duyulur veya süreci değiştirmek gerekebilir.
SİSTEM veya SÜRECİ DEĞİŞTİR( Gerekiyorsa)
Süreciniz içinde mevcut tehlike sistemin emniyeti katastrofik durumdaysa değiştir. Tekrar prosedürünü hazırla………
Ya başlamamalı ya da bitirmeli….
Ovidious
Mehmet Ali Ataman
1.Şubat.2018
