Ordino Konusunda Yapılan Son Açıklama

Bir süredir basında ve çeşitli kanallarda uluslararası taşımacılığa esas eşyaların ithalat sürecinde kullanılan “ordino/yük teslim talimat formu/yük teslim belgesi/etiketli konşimento” gibi belgelerin kanunda yeri olmadığı, hukuksuz ve asılsız olduğu, bu nedenle bu belge için ödenen ücretlerin de yasal olmadığı yönünde beyanlar verilmekte ve çeşitli kurumlar tarafından yanlış değerlendirmeler içeren duyurular yapılmaktadır. Son olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan ek yazıdan sonra üyelerimizden gelen sorular doğrultusunda tereddütler olduğu anlaşıldığından aşağıdaki açıklamanın yapılması gereği duyulmaktadır.

İthalat eşyasının vergi, resim ve harçlarının ödenerek ithal izninin alınması gibi gümrükleme işlemleri ile gümrük işlemleri tamamlandıktan sonra ithal eşyanın fiziki olarak alıcısına teslim edilmesi işlemi iki farklı süreçtir.

Birinci süreç tamamen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve ilgili gümrük idareleri tarafından yürütülen bir işlemdir. Eşyanın ithalat işlemlerinin tamamlanması için gümrük idarelerinin istemesi gereken evraklar arasında “ordino/yük teslim talimat formu/yük teslim belgesi/etiketli konşimento” adlarıyla anılan belge zaten yer almamaktadır. Nitekim 1999 yılı sonunda yayınlanan 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’ndan bu yana gümrük idareleri zaten yükün fiziki tesliminde yetkili ve sorumlu bir taraf değildir, dolayısıyla gümrük işlemlerini tamamlamak ve vergileri tahsil etmek için anılan belgeye ihtiyacı yoktur. Bu doğrultuda 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nda yer almadığı için, bazı kurumlarca ifade edildiği gibi bu belgeyi hukuksuz saymak mümkün değildir.

Ekteki yazıda belirtilen Gümrük Yönetmeliği’nin 130. maddesi ise yükün kime teslim olunabileceğini belirtir, ancak bu maddeden teslim işleminin gümrük idaresi yetkisi ve sorumluluğunda ve onun onayıyla olacağı anlaşılmamalıdır.

Uluslararası taşımacılık sürecinin sonundaki, ithalat gümrük işlemleri de tamamlandıktan sonra, yükün doğru alıcıya fiziki teslimi, geçici depolama veya antrepo işletmecileri tarafından, taşıyanın yükün alıcıya teslim edilmesine izin veren bir onay evrağı (ordino, yük teslim talimat formu, etiketli konşimento vs) karşılığında yapılır. Gümrük idaresi 4458 sayılı kanunla antrepo ve geçici depolama yeri işletmeciliği görevlerinden çıktığı için bu işleme zaten taraf değildir. Yükün doğru alıcısına teslim işlemi, taşıyan ile alıcı arasındaki özel hukuka tabidir ve bu süreci doğru tamamlamak da, taşıyan tarafından yükün geçici olarak, emaneten teslim edildiği geçici depolama yeri veya antrepo işletmelerinin sorumluluğundadır. Bu işletmeler gümrük işlemlerinin sonlandırıldığını ve taşıyanla alıcı arasındaki özel hukuka tabi teslim işleminin onaylandığını tespit ettikten sonra, yükü taşıyanın belirttiği doğru alıcıya teslim edebilirler. Aksi takdirde bu işletmeler taşıyana karşı, mal bedelinin karşılanmasına varacak şekilde sorumludurlar.

Son günlerdeki yanlış değerlendirmeler ve yönlendirmeler sonucu, iki ayrı sürecin birbirine karıştırılmasıyla tereddütler oluşmuştur. Ancak taşıyanlar, taşıma işi organizatörleri ve lojistik firmaları, uluslararası taşıma işindeki yükümlülük ve sorumlulukları gereğince bugüne dek olduğu gibi yükün doğru alıcısına teslimini sağlayan “ordino/yük teslim talimat formu/yük teslim belgesi/etiketli konşimento” belgesini düzenlemek ve alıcıya teslim etmekle mükelleftir. Geçici depolama yeri veya antrepo işletmecisi de bu belgeye dayanarak yükün fiziki olarak alıcıya teslimini sağlamak zorundadır.

Bu açıklamalar doğrultusunda, verdiğiniz hizmetlerin karşılığını yasal çerçevede tahsil ederek, belirtilen belgeyi müşterilerinize teslim etmeye devam edebileceğinizi bilgilerinize sunar, iyi çalışmalar dileriz.