Havacılık Sektöründe Yedek Parça Krizi
Havayolu şirketleri ve taşıyıcılar, uçak motoru üreticisi Pratt & Whitney’in (P&W) geçen ay bir uçak motorunu geri çağırma kararı sonrasında, operasyonlarını sürdürebilmek ve etkileri en aza indirebilmek için yedek parça ve motor arayışına girdi.
Üretim amacıyla hazırlanan 3 bin adet motordan 1200’ünün planlanandan önce denetimden geçeceği duyurulurken, 57’den fazla havayolunun bu durumdan etkilendiği belirtildi.
ABD ve Avrupa’daki havayolu şirketleri, motor üreticisi Pratt & Whitney’in (P&W) geçen ay ürün geri çağırma açıklamasının ardından, uçuş iptali riskini azaltmak amacıyla yedek parça bulma yarışına girdi.
P&W, Temmuz ayında Airbus uçaklarından binin üzerinde motorun çıkarılması ve denetlenmesi gerektiğini açıkladı. Bu durum, ABD’de Spirit Airlines, JetBlue Airways ve Hawaiian Airlines, Avrupa’da ise Wizz Air gibi birçok havayolunun uçuş programlarını değiştirmesine veya uçaklarını geçici olarak uçuş dışı bırakmasına neden oldu.
Birçok havayolu, operasyonlarında değişiklik yapmak zorunda kaldı. Wizz Air, büyüme hedeflerini açıklamanın ardından düşürdü ve bazı uçuşları veya rotaları geçici olarak askıya almayı düşündüklerini belirtti. Aynı zamanda motor sorunlarının bakım operasyonları üzerinde baskı yarattığına dikkat çekildi.
Spirit Airlines ise yatırımcılara, dördüncü çeyrekte ve 2024’ün başlarında muhtemelen ihtiyaçlarının üzerinde personel çalıştırmalarının gerekebileceğini belirtti.
JetBlue’un CEO’su Joanna Geraghty, önümüzdeki ay bazı uçaklardan motor çıkarmanın etkilerini en aza indirmek için motor kiralamak istediklerini söyledi. Ancak tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle mevcut tüm önlemleri almaya çalıştıklarını ancak arzın oldukça sınırlı olduğunu belirtti.
P&W, belirli motor parçalarında meydana gelen kirlenmenin çatlaklara neden olabileceğini tespit ettikten sonra geri çağırma kararı aldı. P&W’nin çatı şirketi Raytheon Technologies (RTX), 3 bin adet turbofan motordan yaklaşık 1200’ünün planlanandan daha önce denetlenmesi gerektiğini açıkladı. Bu denetimlerin Eylül ortasına kadar tamamlanması planlanıyor.
Geri çağırmaların, RTX’in nakit akışını tehdit ettiği belirtildi. Aynı zamanda P&W’nin güvenilir büyük ticari motor üreticisi olarak itibarını olumsuz etkileyebileceği ifade edildi.
Büyük motor üreticileri Boeing ve Airbus, yeni uçak talebini karşılamakta zorlandığı için uçak motoru arzı bir yıldan fazla bir süredir kısıtlı olarak sağlanabiliyor.
Danışmanlık şirketi IBA’ya göre, GTF ile çalışan uçaklara sahip olan 57’den fazla havayolu, bu motorlar nedeniyle uçaklarını park etmek veya depolamak zorunda kaldı.
Cirium’un veri sağlayıcısı tarafından yapılan analizde, GTF ile çalışan A320 filosunun yaklaşık %11’inin park halinde olduğu belirtildi. Bu oran, rakip Leap motorlarıyla çalışan uçaklar için yaklaşık %2’nin üzerindedir.
Pandemi öncesine göre daha fazla havayolunun kullanılmış uçaklara talebi olduğu ifade edildi. Ancak uçak motoru arzındaki kısıtlamalar nedeniyle bu talebin karşılanamadığı belirtildi.
