Hava Trafik Kontrolünde Sorunlar: IATA ve FAA Eksikliklere Dikkat Çekiyor

IATA, Avrupa ve ABD’deki Hava Trafik Kontrolü’nü (ATC) “hayal kırıklığı yaratan” bir performans olarak nitelendirerek, sınırlamaların üstesinden gelmek için hesap verebilirlik ve daha iyi kararlar gerektiğini söylüyor.

IATA Genel Müdürü Willie Walsh, 12 Temmuz tarihli bir açıklamada, “Geçen yıl havayollarını hızla eleştiren politikacıların, hükümet kontrolündeki veya düzenlenen ATC sağlayıcıları tarafından neden olan kesintiler hakkında sessiz kaldığı hayal kırıcı” dedi. “Ekonomik ve çevresel maliyetlerden sorumlu tutulmaları gerekiyor, böylece daha iyi kararlar almaları için bir teşvikleri olur. Bu yaz bize ‘yapılması gereken’ listesinin zaten bilindiğini gösterdi – uygun personel, Tek Avrupa Gökyüzü ile modernleştirme ve işçi haklarına saygı göstererek endüstriyel eylem dönemlerinde temel ATC hizmetlerini sürdürme yolları bulma.”

Avrupa’daki havayolları, yazın yaygın iptallere katkıda bulunan ATC kesintileri konusunda endişelerini dile getirdi. EasyJet, Temmuz ayında, Rusya-Ukrayna çatışması hava sahası kapanmaları ve ATC grevleri de dahil olmak üzere “olağanüstü ATC gecikmeleri” nedeniyle önceden yaklaşık 1.700 uçuşunun iptal edileceğini doğruladı, özellikle Londra Gatwick üssünde.

Walsh, “En ciddi etkiler, özellikle” Londra Gatwick’te yaşandığını belirtti ve şimdi Eurocontrol tarafından rapor edilen 31 büyük havaalan arasında “en kötü performans gösteren havaalan” olduğunu söyledi.

Zorlukların, ulusal düzeyde ve Gatwick’te yerel düzeyde kaynak eksikliğinden kaynaklandığını ekledi.

Walsh, “Havayolları ve havaalanları, kesintileri en aza indirmek ve yolcuları zamanında istedikleri yere götürmek için yeterli kaynakların sağlanmasını sağlamak için büyük çaba sarf etti” dedi. “Özellikle Almanya ve Fransa’da ulusal düzeyde ATC kaynakları eksik olduğu için bunu gerçekleştiremiyoruz. 2022’ye göre ATC performansının bazı alanları iyileşse de, 2019 seviyelerinden kabul edilemez bir şekilde geride kaldık.”

Eurocontrol ise gecikmelerin yaz sezonunun başında iyileşme gösterdiğini belirtiyor.

“Kıtadaki yolcular için olumlu haberlere göre, Haziran 2023’ten elde edilen verilere göre, yazın ilk ayında, trafik Haziran 2022’ye göre %7 artarken, hava trafik akış yönetimi (ATFM) gecikmeleri uçuş başına 3.7 dakikaya kadar olan bir düşüşle uçuş başına 8% azaldı” denildi.

Acenta, “Belirli alanlar, altyapı veya personel gibi yerel sorunlardan kaynaklanan kısıtlamalarla karşı karşıya kalıyor. Bu var olduğunda, Eurocontrol, etkileri mümkün olduğunca azaltmak için havayolları, HİU’lar, askeri ve havaalanları ile birlikte çalışmaya devam ediyor” dedi.

ABD’de ise yaz gecikmelerinde ATC personel eksiklikleri de rol oynamaktadır. Ulaştırma Departmanı Denetleme Ofisi (OIG) tarafından yapılan bir denetleme, FAA’nın 2022’de 2012’ye göre yaklaşık %10 daha az sertifikalı kontrolöre sahip olduğunu ortaya koydu. Denetleme, ajansın şu anda 300 tesisinde yaklaşık 13.300 kontrolöre sahip olduğunu ve bu sayının yaklaşık 10.600’ünün sertifikalı profesyonel kontrolörler (CPC’ler) olduğunu, geri kalanının ise stajyerler olduğunu belirledi.

Bu, yaklaşık 2.200 eğitimli personel eksikliğini temsil ediyor.

Pandemiyle ilgili dönemin zirvesindeki eğitim araları tarafından daha da kötüleştirilen bu kontrolör eksikliği, sorunun bir parçası olmasına rağmen, FAA’nın personel ihtiyaçlarını belirlemede kullandığı modeller de aynı derecede önemli bir rol oynuyor, dedi OIG.

Sistem ihtiyaçları çok fazla değişmedi. Sürekli olarak gelişen hava trafik kontrol teknolojisi bazı verimlilik getirse de, ABD hava sahası sistemi son on yılda kule veya seyir tesislerini kaybetmedi. Özel işlevlere bağlı olarak, ATC tesisleri, FAA tahmin verilerine göre bugün bir on yıl öncekiyle hemen hemen aynı veya biraz daha fazla işlemi yönetiyor.

Seyir merkezleri bugün 10 yıl öncesine göre yaklaşık %10 daha fazla işlem görüyor. Yüksek irtifalardan havaalanı kulelerine trafik taşıyan terminal radar yaklaşma kontrol tesisleri (tracon) tarafından taşınan trafik düz, kule kontrolörlerinin yönettiği uçuş sayısı ise aynı.

Durumu daha da zorlaştıran, sistemin her tarafında eksikliklerin dengesizliğidir. OIG denetlemesi, “kritik” kabul edilen 26 tesisten 20’sinin FAA’nın %85 hedefinin altında personelle çalıştığını buldu. En zorlananlar arasında %54 ile New York tracon ve %66 ile Florida’nın Jacksonville merkezi bulunmaktadır.

Denetleme iki öneride bulundu: CPC’ler için personel protokolünün gözden geçirilmesi ve tesis özel ihtiyaçlarını belirlerken fazla mesai ve gerçek zamanlı izin dengelemeleri gibi değişkenleri dikkate alma. Ajans, her iki öneriye de katıldı ve kendisine her iki maddenin de son tarihini 30 Eylül 2023 olarak belirledi.

Mevcut hava trafiği operasyon yönetim sistemi hakkında bir Mayıs 2023 personel planı, FAA tarafından yasama organlarına sunuldu. Ajansın, sistemin tamamında 2024 sonuna kadar yerleşik olması bekleniyor