Danıştay kararı verdi! Türkiye Havadan 100 Milyon TL Kazanacak
Danıştay 12. Dairesinin verdiği karar ile; Türkiye’nin Hava Seyrüsefer hizmetlerinden dolayı hizmet ihracından yıllık yaklaşık 100 milyon TL ilave gelir elde etmesini sağlayacak.
Türkiye, hava seyrüseferine yönelik vermiş olduğu hizmetler karşılığında Avrupa ülkelerinde olduğu gibi hava sahasını kullanan tüm havayolu kuruluşlarından ücret almaktadır. Avrupa standartlarında hizmet sunan ülkemiz hava seyrüsefer hizmetleri için yapılan tüm yatırımları ve personel giderlerinin tamamını milli maliyet olarak üyesi olduğu Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) yansıtmakta ve EUROCONTROL den almaktadır.
Türkiye uluslararası kalite ve güvenlikte hava seyrüsefer hizmeti vermesine rağmen, mevzuatlardan kaynaklanan nedenlerle aynı hizmeti veren EUROCONTROL’e üye diğer ülkelerden daha az gelir elde etmektedir.
2020 yılı EUROCONTROL verilerine göre Türkiye verdiği hizmet bakımından EUROCONTROL üyesi 40 Ülke içinde Fransa’nın ardından 2. Sırada yer alırken elde ettiği gelir bakımından 6. Sırada yer almaktadır. (2020 yılında da Covit-19 Pandemisine rağmen verdiği 7.900.000 birim hizmet ile Fransa’nın verdiği 8.300.000 birim hizmete yakın hizmet vermiş ancak Fransa’nın 1/3 oranında gelir elde etmiştir. Yine Türkiye; Almanya, İngiltere, İspanya ve İtalya dan fazla hizmet vermesine rağmen onlardan çok daha az gelir elde etmiştir.)
2020 yılı Report on the Operation of the Route Charges System EUROCONTROL verileri
Hizmet Gelir
| Ülkelerin verdiği Hizmetin Toplam hizmete oranı | Ülkelerin Verdiği Hizmet ve Elde ettiği Gelir | |||||
| Ülke Adı | Verilen Ücretli servis hizmeti birimi | Verilen Hizmetin Toplam Hizmete Oranı (%) | Ülke Adı | Verilen Ücretli servis hizmeti birimi | Ülkeye Ödenen net tutar (EURO) | |
| Fransa | 8.385.699 | 12,07 | Fransa | 8.385.699 | 544.736.021 | |
| Türkiye | 7.892.982 | 11,36 | Almanya | 6.741.895 | 453.029.689 | |
| Almanya | 6.741.895 | 9,7 | İngiltere | 4.970.043 | 331.338.382 | |
| İngiltere | 4.970.043 | 7,15 | İtalya | 3.861.930 | 299.814.359 | |
| İspanya | 4.368.194 | 6,29 | İspanya | 4.368.194 | 262.501.316 | |
| İtalya | 3.861.930 | 5,56 | Türkiye | 7.892.982 | 193.538.949 | |
| Belçika-Lüksenburg | 1.067.739 | 1,54 | Belçika-Lüksenburg | 1.067.739 | 97.285.974 | |
| İsviçre | 647.839 | 0,93 | İsviçre | 647.839 | 68.673.328 | |
| 40 Ülkenin Toplamı | 69.483.903 | 40 Ülkenin Toplamı | 69.483.903 | 3.471.427.456 | ||
Yine EUROCONTROLE Üye ülkelerin 2021 yılı 10 aylık verilerine bakıldığında, Türkiye Fransa’nın ardından en çok hizmet veren 2. ülke iken birim ücreti düşük olduğu için, Türkiye’nin yarısı kadar hizmet veren ülkelerden daha düşük hatta yarısı kadar gelir elde etmektedir.
EUROCONTROL 2021 yılı ilk 10 aylık veriler
Hizmet Gelir
| Sıra No | Ülke Adı | 10 Aylık Hizmet | Toplam Hizmete Oranı (%) | Sıra No | Ülke Adı | Ekim ayı birim ücret (EURO) | 2021 yılı 10 aylık gelir (EURO) | |
| 1 | France (LF) -Monaco (LN) | 8.870.431 | 14,64 | 1 | France (LF) -Monaco (LN) | 59,16 | 524.774.686 | |
| 2 | Turkey (LT) | 8.721.912 | 14,40 | 2 | Germany (ED) | 67,09 | 410.821.634 | |
| 3 | Germany (ED) | 6.123.441 | 10,11 | 3 | Italy (LI) | 62,97 | 292.840.085 | |
| 4 | Spain (LE & GC) | 5.039.387 | 8,32 | 4 | United Kingdom (EG) | 62,86 | 266.562.346 | |
| 5 | Italy (LI) | 4.650.470 | 7,68 | 5 | Spain (LE & GC) | 45,44 | 228.989.731 | |
| 6 | United Kingdom (EG) | 4.240.572 | 7,00 | 6 | Turkey (LT) | 25,86 | 225.548.638 | |
| 39 Ülke Toplam Hizmeti | 71.270.125 |
Bu dengesizliğin ülkemiz lehine düzeltilmesi için EUROCONTROL’e bildirilen maliyetlerin artırılması gerekmektedir. Maliyetlerin artırılabileceği en büyük kalemler İşletme ve Personel maliyetleridir. Türkiye’nin İşletme maliyetleri EUROCONTROL ortalamasının üstünde Personel maliyetleri ise çok altındadır. Öyle ki EUROCONTROL’e üye ülkelerin personel maliyetlerinin toplam maliyetlere oranı ortalaması %65 iken, Türkiye de bu oran % 44 civarındadır.
Türkiye personel maliyetlerini arttırmak 2010 yılında çıkan kanun ve YPK kararı ile DHMİ çalışanlarına Havacılık tazminatı adında bir ek ödeme yapmaktadır. Üç gurup olarak yapılan bu ödemelerde aynı işi yapan teknik personelden elektronik personeline üst seviyede ödeme yapılırken, elektrik personeline ise çok daha düşük bir ödeme yapılmaktaydı. Bu durumun düzeltilmesi ve için Havacılık Elektriği Teknik Elemanları Derneği Danıştay da dava açmıştır. Danıştay 12. Dairesinin incelemeleri neticesinde, YPK kararında teknik personele yönelik kısıtlamaların Avrupa hava seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) prensiplerine aykırı olduğu, Elektrik personelinin de maliyetlerinin EUROCONTROL tarafından karşılandığı, dolayısıyla Elektrik personeli maliyetlerinin tamamının EUROCONTROL’e yansıtılabileceği yönünde karar vermiştir.
DHMİ Genel Müdürlüğü çeşitli nedenler ileri sürerek kararı uygulamaktan imtina ederse Elektrik personelinin Maaş, sigorta, emekli sandığı vs. giderleri olarak yaklaşık 100 Milyon liralık personel giderleri Hazinenin üzerinde yük olmaya devam edecektir
Bu kararın uygulanması halinde ise DHMİ bünyesindeki Elektrik Teknik personelinin mağduriyetini gidereceği gibi, karar öncesi personel maliyetlerinin yarısı hazine tarafından karşılanmakta iken, karar sonrası bahse konu personelin maliyetlerinin tamamı EUROCONTROLCE karşılanacak böylece ülkemize yıllık yaklaşık 100 Milyon lira girdi sağlayacaktır.
Kaynak:http://www.havelted.org.tr/
